عنصر زینک در بافتهای مختلفی وجود دارد که بخش عمده آن به ترتیب در چشم، پانکراس و پوست ذخیره شده است. یکی از مهم ترین بافتهایی که نقش عنصر زینک در آن بررسی شده است؛ پوست میباشد. عنصر زینک دارای اثرات ضدالتهابی است و به همین علت وجود زینک کافی در بدن میتواند در فرآیند ترمیم زخم موثر باشد و سرعت بهبود زخم را افزایش دهد.
عنصر زینک نقش بسیار مهم و حیاتی در رشد، تمایز و نمو سلولهای بافتهای بدن دارد. عنصر زینک در بافتهای مختلفی وجود دارد که بخش عمده آن به ترتیب در چشم، پانکراس و پوست ذخیره شده است. یکی از مهم ترین بافتهایی که نقش عنصر زینک در آن بررسی شده است؛ پوست میباشد. عنصر زینک دارای اثرات ضدالتهابی است و به همین علت وجود زینک کافی در بدن می تواند در فرآیند ترمیم زخم موثر باشد و سرعت بهبود زخم را افزایش دهد. علاوه بر پوست، این عنصر در تمام بافتها و مایعات بدن انسان حتی به میزان اندک وجود دارد و به همین علت دارای نقشهای مختلفی در بدن می باشد. برخی از این نقشها در مقالات قبلی که در سایت بارگذاری گردیده به تفضیل اشاره شده است.
در مقاله امروز در مورد نقش عنصر زینک در سلامت پوست صحبت خواهیم کرد.
پوست اولین سد دفاعی بدن میباشد که جلوی ورود بسیاری از آلودگیهای محیطی به داخل جریان خون را میگیرد و عنصر زینک با تنطیم عملکرد سلولهای دستگاه ایمنی و عوامل التهابی، بر این کارکرد پوست تاثیرگذار میباشد.
زینک نقش مهمی در پیشگیری از آسیبهای ناشی از تشعشعات فرابنفش (UV) دارد. همانطور که میدانیم بخشی از نور خورشید از اشعه UV تشکیل شده است که برای بافت زنده مضر می باشد. در سالهای گذشته به دلیل تغییرات اقلیمی میزان اشعه فرابنفشی که به زمین تابیده میشود بسیار بیشتر شده است و این افزایش سبب بروز بیشتر مشکلات پوستی در افراد شده است.
مصرف خوراکی و موضعی زینک از مدتها قبل برای بازسازی و التیام پوست مورد مطالعه قرار گرفته است و نتایج آن نشان دهنده تاثیر قابل ملاحظه مصرف مکمل زینک بر سلامت پوست است.
تحقیقات نشان داده است مصرف خوراکی یا موضعی فرآوردههای زینک اثرات درمانی بر فرآیند پیری پوست دارند و استفاده از فرآوردههای حاوی این عنصر ضروری در اختلالات پوستی مثل آکنه ولگاریس، روزاسه و ملاسما (melisma) اثرات درمانی از خود نشان داده است. در مطالعه ای که بر روی بیماران مبتلا به آکنه روزاسه انجام شد، استفاده از مکمل حاوی زینک سولفات 3 بار در روز به مدت 3 ماه اثرات مثبتی بر روند بهیود بیماران داشت.
کمبود عنصر زینک در بسیاری از بیماریهای پوستی دیگر نیز مشاهده شده است. برای مثال در بیماریهای التهابی مانند آتوپیک درماتیت و بهجت، بیماریهای خودایمنی مثل پمفیگوس ولگاریس و اختلالاتی مثل ملاسما که ناشی از پیگمنت های زیاد پوست است، این کمبود دیده شده است. از آن جایی که زینک از عواملی است که در تنظیم سیستم ایمنی دخیل میباشد، محتمل است که کمبود این ماده در بدن از عوامل موثر در بروز این بیماری های التهابی و خودایمنی باشد ولی برای اثبات آن نیاز به مطالعات بیشتر می باشد.
منابع:
- Michalak M, Pierzak M, Kręcisz B, Suliga E. Bioactive compounds for skin health: A review. Nutrients. 2021 Jan 12;13(1):203.
- Glutsch V, Hamm H, Goebeler M. Zinc and skin: an update. JDDG: Journal der Deutschen Dermatologischen Gesellschaft. 2019 Jun;17(6):589-96.
- Ogawa Y, Kinoshita M, Shimada S, Kawamura T. Zinc and skin disorders. Nutrients. 2018 Feb 11;10(2):199.