آنچه در مورد هورمون های جنسی زنانه باید بدانید.
هورمون های جنسی زنانه یا استروئیدهای جنسی نقش مهمی در رشد جنسی، تولید مثل و سلامت عمومی دارند. سطح هورمون های جنسی در طول زمان تغییر میکند، اما برخی از مهم ترین تغییرات در دوران بلوغ، بارداری ویائسگی اتفاق میافتد. هورمونهای جنسی چیست؟ هورمون ها پیام رسان های شیمیایی هستند که غدد درون ریز تولید کرده و به جریان خون رها می کنند. هورمون ها به تنظیم بسیاری از فرآیندهای بدن مانند اشتها، خواب و رشد کمک می کنند.
هورمون های جنسی آنهایی هستند که نقش اساسی در رشد و تولید مثل جنسی دارند. غدد اصلی تولید کننده هورمون های جنسی غدد فوق کلیوی و غدد جنسی هستند که شامل تخمدان ها در زنان و بیضه ها در مردان می شود.
هورمون های جنسی برای طیف وسیعی از عملکردهای بدن و سلامت عمومی افراد نیز مهم هستند. هم در مردان و هم در زنان، هورمون های جنسی در موارد زیر نقش دارند:
بلوغ و رشد جنسی
تولید مثل
میل جنسی
تنظیم رشد استخوان و ماهیچه
پاسخ های التهابی
تنظیم سطح کلسترول
ترویج رشد مو
توزیع چربی بدن
سطح هورمون های جنسی در طول زندگی افراد در نوسان است. عواملی که می توانند بر سطح هورمون های جنسی زنانه تأثیر بگذارند عبارتند از:
سن
قاعدگی
بارداری
یائسگی
فشار
داروها
محیط
عدم تعادل هورمون های جنسی می تواند منجر به تغییر در میل جنسی و مشکلات سلامتی مانند ریزش مو، ریزش استخوان و ناباروری شود.
انواع هورمون جنسی زنانه
در زنان، تخمدان ها و غدد فوق کلیوی تولید کننده اصلی هورمون های جنسی هستند. هورمون های جنسی زنانه شامل استروژن، پروژسترون و مقادیر کمی تستوسترون است.
استروژن
شناخته شده ترین هورمون جنسی استروژن است.
اگرچه اکثرا تولید استروژن در تخمدان ها اتفاق می افتد، غدد فوق کلیوی و سلول های چربی نیز مقادیر کمی استروژن تولید می کنند. استروژن نقش مهمی در رشد، تولید مثل، و جنسی ایفا می کند که از زمانی که فرد به بلوغ می رسد شروع می شود.
همانطور که فولیکول غالب به رشد خود ادامه می دهد، استروژن بیشتری تولید می کند. این افزایش استروژن باعث ترشح اندورفین می شود که سطح انرژی را افزایش می دهد و خلق و خو را بهبود می بخشد.
استروژن همچنین اندومتر را که پوشش داخلی رحم است، غنی می کند تا برای بارداری احتمالی آماده شود.
سطوح پایین استروژن ممکن است میل جنسی فرد را کاهش دهد و باعث کاهش تراکم استخوان شود که میتواند منجر به پوکی استخوان شود. این تغییرات هورمونی همچنین ممکن است خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش دهد.
چطور میتوان سطح استروژن را بالا برد؟
– کاهش مصرف قند
– ورزش منظم
– مصرف ویتامین های B، D:
پروژسترون
تخمدان ها، غدد فوق کلیوی و جفت، هورمون پروژسترون را تولید می کنند. سطح پروژسترون در زمان تخمک گذاری افزایش می یابد و در دوران بارداری افزایش می یابد.
پروژسترون به تثبیت چرخه های قاعدگی کمک می کند و بدن را برای بارداری آماده می کند. داشتن سطح پایین پروژسترون می تواند منجر به پریودهای نامنظم، مشکل در باردار شدن و خطر بیشتر عوارض در دوران بارداری شود.
چطور میتوان سطح پروژسترون را بالا برد؟
– مصرف ویتامین C
ویتامین C به افزایش سطح پروژسترون کمک می کند. ویتامین Cیک آنتی اکسیدان مهم است که برای ایمنی بدن و کمک به مبارزه با عفونت موثر است.
– زینک
زینک یک ماده معدنی مهم است که بدن برای مبارزه با ویروس ها و عفونت ها به آن نیاز دارد.
– تعادل وزن
تستوسترون
اگرچه تستوسترون هورمون اصلی جنسی در مردان است، اما در زنان نیز به مقدار کمتری وجود دارد.
افزایش سطح استروژن و پروژسترون باعث ایجاد خصوصیات جنسی ثانویه می شود که عبارتند از:
رشد سینه
رشد مو در زیر بغل، پاها و ناحیه شرمگاهی
افزایش قد
افزایش ذخیره چربی در باسن، باسن و ران
گشاد شدن لگن و باسن
افزایش تولید چربی در پوست
نقش استروژن و پروژسترون در میل و برانگیختگی جنسی
استروژن، پروژسترون و تستوسترون همگی بر میل و برانگیختگی جنسی تأثیر می گذارند. داشتن سطوح بالاتر استروژن در بدن باعث روان شدن واژن و افزایش میل جنسی می شود
سطوح پایین تستوسترون ممکن است منجر به کاهش میل جنسی در برخی از زنان شود.
تعادل هورمونی برای سلامت عمومی مهم است. اگرچه سطوح هورمونی به طور منظم در نوسان است، عدم تعادل طولانی مدت می تواند منجر به تعدادی از علائم و شرایط شود.
علائم و نشانه های عدم تعادل هورمونی می تواند شامل موارد زیر باشد:
دوره های نامنظم
موهای زائد بدن و صورت
آکنه
خشکی واژن
میل جنسی کم
حساسیت سینه
مشکلات گوارشی
گرگرفتگی
عرق شبانه
افزایش وزن
خستگی
تحریک پذیری و تغییرات خلقی نامنظم
اضطراب
افسردگی
مشکل در خوابیدن
عدم تعادل هورمونی می تواند نشانه ای از یک بیماری داخلی در فرد باشد. همچنین ممکن است اثر جانبی استفاده از داروهای خاصی باشد. به همین دلیل، افرادی که علائم شدید یا تکراری از عدم تعادل هورمونی دارند، حتماً باید به پزشک مراجعه کنند.
چه موقع به دکتر خود مراجعه کنیم؟
حداقل باید یک بار در سال برای معاینههای روتین به پزشک متخصص زنان مراجعه کنیم. پزشک میتواند در مورد تغییرات مختلفی که برایتان رخ داده است نظرش را بگویید و به سوالات دیگری که در مورد وضعیت خاص بدنتان دارید پاسخ دهد.